خوانش عرفانی داستان یوسف و زلیخا با تأکید بر نگاره های موجود

پایان نامه
چکیده

عرفان و تصوّف، از جمله نیرومندترین جریان های فکری و معنوی است، که برای چندین قرن متمادی، در گستره سرزمین های اسلامی، حضوری پُر رنگ داشته است. این امر، باعث گردیده تا بسیاری از مظاهر فرهنگی اهل اسلام، خصوصاٌ هنر و ادبیات ایشان، تحت تأثیر این مکتب فکری قرار گیرد. گرایش اهل عرفان به باطن، و استفاده فراوان عرفا از رمز و نماد برای بیان آموزه های معرفتی، از جمله مواردی است که در ادبیات و هنرِ نگارگری تأثیری بسزا از خود به یادگار گذاشته است. در این میان، داستان یوسف و زلیخا، از جمله قصص قرآنی است که شاعران عارف مسلک، در آثار خویش به بازنویسی و روایت مجدد آن پرداخته و باعث گردیده تا تفسیر و تأویل هایی از این داستان ارائه گردد. نگارگران نیز، در هنگام مصوّر ساختن منظومه هایی از نوع یوسف و زلیخا، آثاری نمادین و پُر رمز و راز آفریده اند. شاهکارهایی که برای پی بردن به زوایای مختلفِ آن، علاوه بر آشنایی با اصل داستان، می باید از تعابیر و تفاسیر اهل عرفان درخصوص ماجراهای این داستان نیز آگاه بود. بعد از خوانش شاعران از متن مقدس نگارگر به واسط اینکه به تصویر سازی متن ادبی می پردازد لازم است تا با خوانش صحیح خود به ترجمان کلمات به عناصر بصری بپردازد. از میان نگاره هایی با موضوع داستان یوسف و زلیخا که تعداد قابل توجهی هم هستند، نگاره هایی که در مکتب هرات و تبریز 2 در عهد صفوی ترسیم شده اند، نگاه عرفانی نگارگر را به منصه ظهور رسانیده اند و به مرور زمان خوانش عرفانی در آثار اواخر عصر صفوی و قاجار کمرنگ شده و یا اصلا وجود ندارد.

منابع مشابه

پژوهش تطبیقی داستان یوسف و زلیخا در ادبیات اسلامی

این مقاله داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسلامی مورد بررسی قـرار دادهاست . قصه یوسف و زلیخا یکی از داستĤن های عشق صوفیانه است که از قرآن کریم به ادبپارسی راه یافته است . حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسلامی این قصهرا به شعر درآورده است و منظومه او اکنون در دسترس ماست . پیش از او، ابوالمؤید بلخی وبختیاری این داستان را به نظم درآورده اند، اما از منظومه های آنان اثری در دست نیس...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

نقش تربیتی داستان حضرت یوسف و زلیخا در قرآن

قرآن کریم، جهان‌شمول است و داستان‌هایش با هدف تعلیمی _ تربیتی بیان شده است. در میان داستانهای قرآنی، داستان حضرت یوسف(ع) و زلیخا، ماجرای دلدادگی زنی به پسری جوان است. بسیاری از جوانان در اعصار مختلف، به این مسئله مبتلا می‌شوند، که گاهی این امر، تهدیدی برای جوامع بشری بوده است. پژوهش حاضر، با موضوع نقش تربیتی حضرت یوسف و زلیخا در قرآن، بر آنست، که با بررسی کنش و واکنش حضرت یوسف، به عنوان مربی‌ای...

متن کامل

تحلیل ساختاری طرح داستان غنایی "یوسف و زلیخا"ی جامی

تجزیه و تحلیل اجزاء و عناصر سازنده­ی متن یک داستان، زمینه­ی شناخت بیشتر آن را فراهم  می­آورد و نقاط قوت و ضعف آن را باز می­نمایاند. در پژوهش حاضر طرح داستان "یوسف و زلیخا"ی جامی به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده­ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ یوسف به دنیا می­آید و زلیخا در خواب بر او دل می­بندد. سپس حادثه رخ می­دهد؛ یو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنر

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023